Dom pomocy społecznej

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej.
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Co oferują domy pomocy społecznej?

Domy pomocy społecznej są instytucjami, które świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.

Jakie są typy domów pomocy społecznej?

Domy pomocy społecznej w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:

osób w podeszłym wieku;
osób przewlekle somatycznie chorych;
osób przewlekle psychicznie chorych;
dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie;
dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;
osób niepełnosprawnych fizycznie;
osób uzależnionych od alkoholu.

Kto może ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej?

Prawo skierowania do domu pomocy społecznej wynika z art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i przysługuje osobie z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która jednocześnie:

wymaga całodobowej opieki;
nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu;
nie można jej zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych albo rozmiar i zakres usług opiekuńczych byłby niewystarczający.

WAŻNE! Należy pamiętać, że skierowanie osoby do domu pomocy społecznej jest rozwiązaniem ostatecznym i wymaga dokładnego zbadania okoliczności faktycznych, umożliwiających dokonanie oceny, czy osobie tej nie można udzielić pomocy w miejscu jej zamieszkania, bez konieczności opuszczania przez nią tego miejsca. Prawo do skierowania do domu pomocy społecznej uwarunkowane jest ustaleniem, że dana osoba z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności wymaga całodobowej opieki, nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, a potrzeba opieki nie może być zapewniona w formie usług opiekuńczych.

Na podstawie art. 38 ustawy o zdrowiu psychicznym osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub jej przedstawiciela ustawowego skierowana do domu pomocy społecznej.

WAŻNE! Jeżeli osoba chora psychicznie lub upośledzona umysłowo lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na jej umieszczenie w domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody. Natomiast jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.

Jakie dokumenty stanowią podstawę skierowania do DPS?

Pisemny wniosek osoby zainteresowanej o skierowanie do domu pomocy społecznej lub jej przedstawiciela ustawowego, chyba że podstawę skierowania jest orzeczenie sądu.
Pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na skierowanie do DPS oraz na ponoszenie odpłatności za pobyt w DPS.
Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy – do wglądu.
Decyzja ustalająca wysokość świadczenia pieniężnego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub innego organu uprawnionego do wypłaty świadczenia (oryginał do wglądu).
Kopia dowodu otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku.
Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzające, że osoba ubiegająca się o miejsce w DPS ze względu na stan zdrowia wymaga całodobowej opieki i nie wymaga leczenia szpitalnego, a w przypadku osób niepełnosprawnych intelektualnie lub chorych psychicznie kolejno zaświadczenie psychologa, opinia lekarza psychiatry.
Oświadczenie o stanie majątkowym.
Oświadczenia o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi zobowiązanych do ponoszenia opłaty, oświadczenie o wysokości dochodu osoby małoletniej, w przypadku gdy opłatę będzie ponosić przedstawiciel ustawowy.
Inne niezbędne dokumenty wskazane przez pracownika socjalnego potwierdzające uzasadnienie wniosku.

W przypadku osoby ubezwłasnowolnionej wymagane jest:

1) postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,

2) postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna lub kuratora,

3) postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej.

W przypadku, gdy do domu pomocy społecznej kieruje się osobę na podstawie orzeczenia sądu (tryb przymusowy), wydanie decyzji o skierowaniu do DPS nie wymaga przedłożenia dokumentów. Dokumenty te kompletuje Ośrodek Pomocy Społecznej w terminie nieprzekraczającym trzech miesięcy od dnia wydania decyzji o skierowaniu do DPS w przypadku osoby chorej psychicznie, samotnej, nieposiadającej rodziny, pracownik socjalny sam podejmuje czynności w celu kompletowania dokumentów w ciągu 3 miesięcy.